หญ้าปากควาย

       หญ้าปากควาย ยังมีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ อีก เช่น หญ้าปากกล้วย (สิงห์บุรี), หญ้าปากควาย(ภาคกลาง), 

หญ้าปากคอก, หญ้าสายน้ำผึ้ง, หญ้าตีนตุ๊กแก เป็นต้น โดยจัดอยู่ในวงศ์หญ้า (Gramineae หรือ Poaceae) เช่นเดียวกันกับ หญ้าคา หญ้ากุศะ ตองกง และอ้อย โดยมีถิ่นกำเนิดในประเทศเม็กซิโก และมีเขตการกระจายพันธุ์ในเขตร้อนและเขตอบอุ่นในเอเชีย และถูกนำเข้าไปปลูกในอเมริกาและแอฟริกา ซึ่งในประเทศไทยสามารถพบได้ทั่วทุกภาค โดยสามารถพบได้ตามพื้นที่ที่ถูกรบกวน ตามพื้นที่เปิดโล่ง ตามริมถนนหนทาง โดยเฉพาะในพื้นที่ที่เป็นดินทราย ที่ระดับความสูง 50-650 เมตร

ลักษณะของหญ้าปากควาย

• ต้นหญ้าปากควาย จัดเป็นพืชล้มลุกจำพวกหญ้ามีอายุปีเดียว ลำต้นเลื้อยทอดนอนไปตามพื้น แตกลำและรากที่ข้อแล้วตั้งตรงลำต้นกลมเป็นปล้องกลวง มีความกว้างประมาณ 5 มิลลิเมตร และมีความสูงของต้นประมาณ             15 - 50 เซนติเมตร ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ดและการปักชำกิ่ง เจริญเติบโตได้ดีในสภาพดินชื้นในข้าวไร่จะขึ้นพร้อมข้าว
• ใบหญ้าปากควาย ใบเป็นรูปแถบ มีความยาวประมาณ 9.5-32 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบตัด ส่วนขอบใบมีขนยาวห่าง ลักษณะของแผ่นใบเกลี้ยง มีกาบใบสั้นหรือยาวกว่าปล้อง มีความยาวประมาณ 3.2-5.5 เซนติเมตร เกลี้ยง ขอบเกลี้ยง ส่วนลิ้นใบเป็นเยื่อ มีความยาวประมาณ 1.5 มิลลิเมตร ส่วนปลายมีและมีขน
• ดอกหญ้าปากควาย ออกดอกเป็นช่อแบบกระจะ ช่อดอกแยกแขนงคล้ายรูปนิ้วมือ ออกที่ปลายกิ่ง แกนช่อเป็นเหลี่ยม ช่อดอกย่อยออกเดี่ยวๆ ติดที่แกนแขนงช่อดอกด้านเดียว แบบเรียงสลับ ไร้ก้าน ร่วงหรือกาบ โดยช่อดอกย่อยมีลักษณะเป็นรูปไข่แบนด้านข้าง  กาบช่อย่อยเนื้อมีลักษณะบางคล้ายกระดาษ กาบล่างเป็นรูปใบหอก ปลายแหลม มีขนบริเวณสันกลางกาบ ส่วนกาบบนมีลักษณะเป็นรูปไข่กลับ ปลายเรียวแหลมลักษณะคล้ายรยางค์ มีขนที่โคนและสันของกลางกาบ ดอกย่อย 3 ดอก
• ผลหญ้าปากควาย ผลขนาดเล็ก มีลักษณะคล้ายรูปไตหรือกลม สีน้ำตาล ยาวประมาณ 1.1-1.2 มิลลิเมตร ผิวเป็นคลื่นสีน้ำตาลเข้ม ในผลหนึ่งๆ จะมีเมล็ดอยู่เป็นจำนวนมาก โดยจะออกดอกและติดผลในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม บ้างก็ว่าสามารถออกดอกได้ตลอดปี
  

       สำหรับวิธีกำจัดหญ้าปากควาย สามารถทำได้ 2 วิธี ได้แก่ การถาก ถอน ตัดให้สั้นเพื่อไม่ให้ออกดอก หรือการขุดทิ้ง ส่วนอีกวิธีก็คือการใช้สารเคมีในการกำจัด ซึ่งได้แก่ กรัมม็อกโซน โกลด์ (พาราควอต ไดคลอไรด์),

ทัชดาวน์ (ไกลโฟเซต, ไตรมีเซียมซอลต์) หรือ วันไซด์ (ซุปเปอร์)

สรรพคุณของหญ้าปากควาย

1. ทั้งต้นนำมาต้มกับน้ำดื่ม ช่วยทำให้เจริญธาตุไฟ (ทั้งต้น)
   
2. ช่วยดับพิษร้อนในร่างกาย (ทั้งต้นใช้ต้มกับน้ำดื่ม)
   
3. ทั้งต้นมีสรรพคุณเป็นยาช่วยดับพิษกาฬ แก้ไข้หวัดทุชนิด แก้พิษไข้ แก้ไข้ตรีโทษ และไข้หัวทุกชนิด                 (ทั้งต้นใช้ต้มกับน้ำดื่ม)
   
4. ช่วยในการย่อยอาหาร (ทั้งต้น)
   
5. ทั้งต้นมีสรรพคุณเป็นยาขับปัสสาวะ (ทั้งต้น)
   
6. หญ้าปากควาย สรรพคุณทางยาแก้พิษฝี (ทั้งต้น)
   
7. ทั้งต้นนำมาตำผสมกับเหล้าใช้พอกหรือทาแก้อาการปวด บวม และอาการอักเสบ (ทั้งต้น)

ประโยชน์ของหญ้าปากควาย

1. นอกจากจะใช้เป็นสมุนไพรแล้ว ยังใช้เป็นอาหารสัตว์สำหรับโค กระบือ โดยเฉพาะม้าได้ด้วย จะตัดให้กินหรือปล่อยให้สัตว์แทะเล็ม
   
2. คุณค่าทางโภชนาการของหญ้าปากควาย ที่มีอายุราว 45 วัน ประกอบไปด้วย โปรตีน 7.4-8.6%, ธาตุแคลเซียม 0.50-0.53%, ธาตุโพแทสเซียม 1.41-1.60%, ADF 27.6-42.2%, NDF 55.1-75.6%,                   DMD 55.2-59.1%, ลิกนิน 4.2%

Credit : Greenerald.com